مطالعات زبان‌های بومی مورد توجه یونسکو است
تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۳۳۹۱۹
به گزارش خبرنگار ایرنا احمد پاکتچی روز چهارشنبه در ارتباط تصویری با مراسم افتتاحیه نخستین همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران که به میزبانی دانشگاه بیرجند در سالن فرهنگسرای این شهر برگزار شد افزود: موضوع زبان در برنامه‌های مختلف یونسکو قرار دارد اما به طور خاص سال‌هاست موضوعی با عنوان "زبان‌های بومی" در این سازمان مورد توجه قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی بیان کرد: بخشی در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد در این زمینه کار می‌کنند و در شورای اجرایی یونسکو از اواخر پارسال این موضوع تصویب شد که ۱۰ سال آینده به عنوان دهه زبان‌های بومی شناخته شد.
سفیر و نماینده دائم ایران در یونسکو گفت: بنابراین برای زبان‌شناسان در ایران فرصت مناسبی است که از این دهه استفاده کنند و با توجه به اینکه فضای زبان‌شناسی ایران از لحاظ علمی پیکره قوی دارد و از لحاظ دانشگاهی نیز فعال است می‌تواند در این زمینه فعالیت خوبی داشته باشد و نقش بین‌المللی خودش را ایفا کند.
وی از زبان‌شناسان بومی ایران و انجمن زبان‌شناسی خواست این موضوع را مد نظر قرار دهند و افزود: ما نیز حداکثر همکاری را در این زمینه خواهیم داشت.
پاکتچی گفت: یونسکو در سلسله مباحث خود زبان‌های بومی را مد نظر دارد و هدف از برگزاری این همایش نیز احیای زبان‌های بومی و ارتقای و نگهداری آنها به لحاظ ارتقای جایگاه اجتماعی است.
وی ادامه داد: یونسکو به زبان‌های بومی از این منظر نگاه می‌کند که هر زبان یک میراث ناملموس برای کل بشر است و میراث باقیمانده از گذشته محسوب می‌شود.
سفیر و نماینده دائم کشورمان در یونسکو گفت: حفظ و ارتقای جایگاه زبان‌های بومی در مناطق مرزی گامی در جهت حفظ و ارتباط پیوندهای فرهنگی دو سوی مرز است.
وی افزود: زبان تعاریف مختلفی دارد و آنهایی که زبان را به مثابه ابزار ارتباط و تفکر و نماد هویت‌بخشی برای یک جامعه در نظر گرفتند اگر همه اینها را با هم لحاظ کنیم می‌بینیم که تک تک اینها مساله زبان را با ماموریت‌های یونسکو مرتبط می‌کند.
پاکتچی گفت: به لحاظ اهمیتی که زبان‌ها به عنوان ابزار هویت‌ساز دارند وقتی در مناطق مرزی قرار می‌گیرند اهمیت آن به لحاظ نقشی که در پیوند بین ملت‌های مختلف در دو سوی مرز و چند کشور می‌توانند ایجاد کنند دوچندان می‌شود.
وی اظهار داشت: در حالی که کشورها سعی می‌کنند با روش‌های خواهر خواندگی ارتباط دو سوی مرز را برقرار کنند، داشتن زبان و گویش‌ها ظرفیتی مهم در مناطق مرزی است که می‌توان آن را در حوزه دیپلماسی هم فعال کرد.
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو افزود: در ایران به اندازه‌ای موضوع زبان‌ها و گویش‌ها قوی است که ما را به کشوری ویژه در تنوع زبانی و گویشی تبدیل می‌کند به ویژه در مناطق مرزی وضعیت منحصر بفرد از نظر ظرفیت‌ها و گویش‌های مرزی داریم.
وی گفت: پیوستگی گویشی، دو طرف مرز را به هم مرتبط می‌کند اما مردم این سو و آن سوی مرز به گویش واحدی صحبت می‌کنند زیرا مردم در طول تاریخ با هم زندگی کردند و فرهنگ و زبان هم مرزها را نمی‌شناسد و این موضوع به رابطه بین چند ملت تبدیل می‌شود.
اولین همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران با حضور جمعی از صاحبنظران برجسته، اساتید دانشگاه‌های کشور و مسوولان استانی به میزبانی دانشگاه بیرجند و افتتاحیه این همایش یک روزه در فرهنگسرای شهر بیرجند برگزار شد.
رئیس دانشگاه بیرجند پیام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به اولین همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران را قرائت کرد و "غلامعلی حداد عادل" رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی دیگر سخنران وبیناری این همایش بود.
استانها خراسان جنوبی ۰ نفر برچسب‌ها بیرجند احمد پاکتچی زبان فارسی خراسان جنوبی مناطق مرزی دانشگاه یونسکومنبع: ایرنا
کلیدواژه: بیرجند احمد پاکتچی زبان فارسی خراسان جنوبی مناطق مرزی دانشگاه یونسکو بیرجند احمد پاکتچی زبان فارسی خراسان جنوبی مناطق مرزی دانشگاه یونسکو زبان ها و گویش ها زبان های بومی مناطق مرزی سوی مرز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۳۳۹۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا کاربست‌های پژوهشی در جامعۀ ایران زمینه زدوده هستند؟
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بومی‌سازی نظریه‌های جامعه‌شناسی از مباحث چالش‌زا و مهم در قلمرو رشته علوم انسانی، به‌ویژه جامعه شناسی است.
سیدحسین نبوی (استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای به عنوان «بومی نبودن نظریه‌های غربی و مدرن‌نبودن تفکرات اجتماعی ایرانی و اسلامی» به این موضوع می‌پردازد که در میدان مطالعات جامعه‌شناسی کشور ما با مسأله و چالشی به نام مفاهیم و نظریه‌هایی که برساختۀ پژوهشگران و جامعه‌شناسان بومی نیست مواجه‌ایم و این وضعیت، آنقدر عادی و طبیعی شده است که مسأله‌بودن آن را درنمی‌یابیم.
* تعریف زمینه در نظریه‌های جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر یکی از نکاتی که باعث می‌شود نظریه‌ها در پژوهش شکل حادتری به خود بگیرد آن نامشخص بودن و ابهام بر سر تعریف و مصداق زمینه است. آیا منظور از زمینه همان جامعه و فرهنگ بومی ایران است یا نظریه‌های جامعه‌شناختی غربی؟ اگر جامعە بومی زمینه محسوب می‌شود، نظریه‌های جامعه‌شناسی برای کاربست‌های پژوهشی در جامعۀ ایران زمینه زدوده هستند.
زمینه‌مند بودن یا زمینه‌زدوده بودن نظریه‌ها، بسته به مصداق و تعریف زمینه معنا پیدا میکنداین استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ اگر نظریه‌ها و تبیین‌های تئوریک جامعه‌شناختی زمینه در نظر گرفته شوند، افکار، ایده‌ها و اندیشه‌های فلسفی و ادبی، خارج از زمینه خواهند بود؛ بنابراین زمینه‌مند بودن یا زمینه‌زدوده بودن نظریه‌ها، بسته به مصداق و تعریف زمینه معنا پیدا می‌کند. اما به نظر می‌رسد اگر زمینه همان جامعه و فرهنگ ایران در نظر گرفته شود بیشتر کافی به مقصود باشد و در اینجا نیز تقریباً همین تلقی، در نظر گرفته شده است.
* کاربست غیرانتقادی نظریه‌های جامعه‌شناسی غربی
این پژوهشگر توضیح می‌دهد که در اثر کثرت استعمال و فراوانی کاربست مفاهیم و نظریه‌های برآمده از جوامع غربی، پژوهشگر بومی رفته رفته دچار خطای شناختی می‌شود.
به نظر وی می‌رسد که تبیین‌های حاصل آمده از نظریۀ جامعه‌شناسان مشهور غربی مثلا دورکیم، وبر، مارکس، زیمل، پارسونز، هابرماس، فوکو، گیدنز و... تفاوت‌های ناشی از تاریخ، فرهنگ، طبیعت، سیاست و اقتصاد متفاوت دو نوع جامعه را لحاظ می‌کند و یا اساساً تفاوت دو نوع جامعه آنقدر حائز اهمیت یا تعیین کننده نیستند و در شیوه پوزیتیویستی و علمی پژوهش، تفاوت‌های کیفی دو نوع جامعه محلی از اعراب ندارند و ازاین‌رو نظریه‌های جامعه‌شناسی مدرن، مسائل گوناگون جامعۀ ایران را به طور دقیق و معتبر توضیح می‌دهند و جای نگرانی ندارد.
در اثر کثرت استعمال و فراوانی کاربست مفاهیم و نظریه‌های برآمده از جوامع غربی، پژوهشگر بومی رفته رفته دچار خطای شناختی میشودنبوی ادامه می‌دهد که با عینک نظریه‌های غربی؛ مسائل جامعۀ ما دیده نمی‌شوند، بلکه مسائلی که خاص جامعۀ غربی است و نظریه‌پرداز برای همان مسأله اقدام به برساخت نظریه کرده، مطابق با نظریه‌های مدرن، دیده می‌شوند. به نظر می‌رسد حجم مسائل کشف و صید نشده، بسیار بسیار فراوان‌تر باشند، مسائلی که خاص جامعۀ ایران هستند و نظریه‌های غربی، امکان دست یافتن به آنها را برای پژوهشگران بومی فراهم نمی‌سازند.
*تفاوت جامعه ایرانی با جوامع غربی
نبوی در این مقاله می‌نویسد: نه‌تنها با دیدگاه هرمنوتیکی، بلکه با دیدگاه پوزیتیویستی نیز قابل اثبات است که جامعۀ ایرانی با جوامع غربی تفاوت‌های ژرف و بارزی دارد و جغرافیا و طبیعت متفاوت در ایران، سبب شکل‌گیری تاریخی متفاوت، اقوامی متفاوت، دین و فرهنگی متفاوت، توزیع قدرت و توزیع ثروتی متفاوت، احساساتی متفاوت، عقلانیتی متفاوت، فلسفه و علم و هنری متفاوت، و ازاین‌رو باعث کنش‌های فردی و جمعی متفاوتی در جامعۀ ایران شده است.
این پژوهش بیان می‌کند که نظریۀ جامعه‌شناسی به‌عنوان ابزاری علمی که در جامعه‌ای متفاوت با ایران پدید آمده و شکل گرفته و در واقع توسط نظریه‌پرداز با امکانات محدود علمی به‌ویژه معلومات محدود درباره جامعۀ ایران برساخته شده است، توانایی کمی را دارد که این همه تفاوت‌های عمیق را در نظریۀ خود لحاظ کند.
به زعم این پژوهشگر لازم است که در عین قدرشناسی از قابلیت‌ها و توانایی‌های نظریه‌های مدرن جامعه‌شناختی، با نگاهی انتقادی به کاستی‌های آنها در ارتباط با مسائل خاص جامعۀ ایران، توجه نمود و همانند برخی جامعه‌شناسان که دست به بازسازی مارکسیسم یا دیگر نظریه‌ها زدند، به بازسازی یا برساخت نظریه با هدف کاربست برای مسائل بومی پرداخت.
* پارادایم مسلّط در اجتماعات علمی
نبوی در ادامه این پژوهش توضیح می‌دهد که آن چه در جامعە علمی و پژوهشی ایران روی می‌دهد بیشتر از آن که دست یافتن به تبیین جدیدتری باشد، گنجاندن رویداد‌ها و امر واقعه‌ها در قالب‌های ازپیش طراحی شده مفاهیم و نظریه‌های رسمیت یافتە غربی است. غافل از آن که رویداد‌ها و واقعیت‌های جامعە ایرانی احتمالا تبیین دیگری را اقتضاء می‌کند و پژوهشگر و جامعه‌شناس به نقد و بازاندیشی مفاهیم موجود و نظریۀ موجود اقدام نمی‌کند.
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که کوهن تحت عنوان پارادایم مسلّط توضیح می‌دهد، در اجتماعات علمی جوامع غربی هم صدق می‌کند؛ بنابراین، لازم می‌آید که پژوهشگران و جامعه‌شناسان و به‌ویژه صاحبنظران و نظریه‌شناسان و روشنفکران، بخشی از تلاش‌های فکری خود را معطوف به نقد مفاهیم و نظریه‌های رایج و بازآفرینی نظریه‌های بدیع برای تبیین‌های کا‌رآمدتر مسائل بومی نمایند.
* شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی
دلایل و استدلال‌هایی که جنبش‌های اجتماعی برای خود دارند، به تدریج مرام و ایدئولوژی آنها را شکل میدهدبه زعم نبوی جامعۀ ایران در طول تاریخ، از پیش از اسلام تاکنون، همواره جامعه‌ای دینی بوده است. شاید به دلیل ایالتی بودن سلسله‌های پادشاهی و سلطۀ فرهنگ ایلاتی توزیع انحصاری قدرت وجود داشته و توزیع انحصاری قدرت به نوبۀ خود، سبب شکل‌گیری جنبش‌هایی برای رفع ظلم و ستم می‌شده است.
این پژوهشگر می‌نویسد دلایل و استدلال‌هایی که جنبش‌های اجتماعی برای خود داشتند، به تدریج مرام و ایدئولوژی آنها را شکل می‌دهد و این مرام‌ها، چه درصورت موفقیت جنبش‌ها و چه درصورت شکست، گاهی رفته رفته مبدل به باور و عقیده دینی و معنوی می‌گردید.
این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ مطابق با همین سازوکار، در طول تاریخ فِرَق متعددی در جامعۀ ایران و به مقیاس وسیع‌تر در جوامع اسلامی شکل گرفته‌اند. جامعۀ ایران با چنین سابقۀ نیرومند در شکل‌دادن به انواع فرق و مذاهب، بعید است با دانش و علم جدید، چنین برخوردی نداشته باشد. غرض اینکه فرهنگ ایرانی با چنان ماهیتی، ممکن است نظریه‌های علمی جدید را مبدل به مذهب یا شبه‌مذهب کند.
نبوی بیان می‌کند که مارکسیسم در دوره پهلوی به‌طور ملموس چنین سرنوشتی پیدا کرده بود و اکنون به نظر می‌رسد وفاداری و تعهد به دیگر نظریه‌های جامعه‌شناختی، گرچه کمی خفیف‌تر، اما چنین سرنوشتی را یافته باشد. مطابق با همین رویه، به‌جز مواردی معدود، هیچ اقدام مؤثری برای نقد و بازاندیشی نظریه‌های غیربومی و نظریه‌سازی بومی عملا صورت نمی‌گیرد.
این پژوهشگر اینگونه جمع‌بندی می‌کند که طی دهه‌های اخیر معدود کسانی اقدام به برساخت یا بازسازی نظریه‌ها و تبیین‌های بومی اقدام کرده‌اند. در نهایت به طور کلی جامعۀ ایران، نَه به دلایل ایدئولوژیک، بلکه بنا به دلایل مطلقاً علمی به برساختن تبیین‌های بومی از مسائل خود احتیاج مبرم دارد.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند